چگونگی دفن ساکنان فلات ایران در ۵هزار سال پیش
ﺣﺪﻭﺩ ۶۰ ﻫﺰﺍﺭ ﺍﺳﮑﻠﺖ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. "ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ" ﻧﺎﻣﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﺮ ﺑﻘﺎﯾﺎﯼ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻬﺮﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﻧﺰﺩﯾﮑﯽ ﺯﺍﺑﻞ دﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻧﻬﺎﺩﻩ ﺍﻧﺪ.
ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﯼ "ﺍﯾﺴﻨﺎ" ﺣﺪﻭﺩ ۶۰ ﻫﺰﺍﺭ ﺍﺳﮑﻠﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﯽ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻣﺪﻓﻮﻥ ﺍﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ ﺣﺪﻭﺩ ﺩﻩ ﻧﻮﻉ ﻗﺒﺮ ﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﺗﺪﻓﻴﻦ ﮐﻪ ﺳﻨﺪﯼ ﺑﺮ ﺗﻨﻮﻉ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﺮﺩﻡ ﺍﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺩﻩ ﻧﻮﻉ ﻗﺒﺮﯼ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻩ٬ ﭼﻨﺪ ﻧﻮﻉ ﺁﻥ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺭﺍﯾﺞ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﻗﺒﻮﺭ ﭼﺎﻟﻪ ﺍﯼ ﺳﺎﺩﻩ٬ ﮔﻮﺩﺍﻝ ﻫﺎﯼ ﺩﻭﻗﺴﻤﺘﯽ ﻭ ﮔﻮﺩﺍﻝ ﻫﺎﯼ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ﺍﯼ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﯾﻦ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻗﺒﻮﺭﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﺗﺎ ﮐﻨﻮﻥ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺭﻭﺡ ﷲ ﺷﻴﺮﺍﺯﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺱ ﻭ ﻣﺪﯾﺮ "ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ"٬ ﺳﻪ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﻣﻴﻼﺩ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻓﻦ ﺍﺟﺴﺎﺩ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﭼﺎﻟﻪ ﺍﯼ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺯﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ٬ ﺑﻴﻀﯽ ﯾﺎ ﻣﺮﺑﻊ ﺣﻔﺮ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺟﺴﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻤﻴﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﯽ ﺩﺍﺩﻧﺪ.
ﺁﻥ طﻮﺭ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺁﻣﺪﻩ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺟﺴﺪ ﻫﺪﺍﯾﺎﯾﯽ ﻫﻢ ﭼﻮﻥ ﻅﺮﻭﻑ ﺳﻔﺎﻟﯽ٬ ﺯﯾﻨﺖ ﺁﻻﺕ ﻭ ﺳﺮﻣﻪ ﺩﺍﻥ٬ ﻣﻬﺮﻩ ﻫﺎﯼ ﺯﯾﻨﺘﯽ٬ ﻣﻬﺮﻫﺎﯼ ﺍﺳﺘﻮﺍﻧﻪ ﺍﯾﯽ ﻭ ﻣﺴﻄﺢ٬ ﺣﺼﻴﺮ٬ ﺳﺒﺪ٬ ﭘﺎﺭﭼﻪ٬ ﺟﺎﻧﻮﺭ ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ٬ ﺁﯾﻴﻨﻪ ﻣﻔﺮﻏﯽ٬ ﺷﺎﻧﻪ ﻫﺎﯼ ﭼﻮﺑﯽ ﻭ ﺍﺷﻴﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺭﺍ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺟﺴﺪ ﺩﻓﻦ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻧﺪ .
ﻅﺎﻫﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﺑﺎﻭﺭ ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺑﺮ ﺍﯾﻦ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺮﮒ ﻧﻴﺰ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺷﺨﺺ ﻣﺘﻮﻓﯽ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﺍﺷﻴﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﭘﻴﺪﺍ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﺍﯾﻦ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺧﺎﮎ ﭘﺮ ﻣﯽ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺟﺴﺪ ﺑﺎ ﺧﺎﮎ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﺴﺎﺩ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽ ﺷﺪ. ﺩﺭ ﺑﺮﺧﯽ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺍﺳﮑﻠﺖ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻫﺎ ﺟﺎﯼ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .
ﻧﻮﻉ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺍﺯ ﻗﺒﺮ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻩ ﮐﻪ ﺑﻪ "ﻗﺒﺮﻫﺎﯼ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ﺍﯼ" ﺷﻬﺮﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
"ﮔﻮﺭﻫﺎﯼ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ﺍﯼ" ﺍﺯ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﭼﺎﻟﻪ ﻭﺭﻭﺩﯼ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺩﻓﻦ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ. ﺷﺨﺺ ﻣﺪﻓﻮﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺍﺷﻴﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺍﺧﻞ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﻭﺭﻭﺩﯼ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺭﺩﯾﻒ ﺧﺸﺖ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﻓﺸﺎﺭ ﺧﺎﮎ٬ ﺍﺳﮑﻠﺖ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺷﻴﺎﯼ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﯾﻦ ﻗﺒﺮﻫﺎ ﺳﺎﻟﻢ ﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﺮﻭﻩ ﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮ ﺑﺎﻗﯽ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
ﻣﺪﻝ ﮔﻮﺭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﺷﺪﻩ ﺷﺒﻴﻪ "ﮔﻮﺭ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ﺍﯼ" ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺍﯾﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﮐﻪ ﺩﺭﮔﺎﻫﯽ ﻣﻴﺎﻥ ﭼﺎﻟﻪ ﻗﺒﺮ ﻭ ﺍﺗﺎﻗﮏ ﺗﺪﻓﻴﻦ ﺑﺎﺯ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ .ﺧﺎﮎ ﺑﻪ ﺩﺍﺧﻞ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ﻧﻔﻮﺫ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻩ٬ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﯾﻦ ﻓﺴﺎﺩ ﺟﺴﺪ٬ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻗﺒﻠﯽ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺪﯾﺮ "ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ" ﺑﻪ ﺟﺰ ﻗﺒﺮﻫﺎﯼ ﺧﺸﺘﯽ ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ٬ ﻣﺮﺑﻊ٬ ﺩﻭ ﺩﯾﻮﺍﺭﻩ ﺍﯼ ﻫﺎ٬ ﺩﺍﯾﺮﻩ ﺍﯼ ﻭ ﮔﻮﺩﺍﻝ ﻫﺎﯼ ﺩﺍﯾﺮﻩ ﺍﯼ ﺑﺎ ﺩﺭ ﺑﺴﺘﻪ٬ ﻗﺒﺮﻫﺎﯼ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﮐﺎﺳﻪ ﺍﯼ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺨﺘﺺ ﻧﻮﺯﺍﺩﺍﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﭘﻨﺞ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺟﺴﺪ ﻧﻮﺯﺍﺩ ﺩﺭ ﮔﻮﺩﺍﻝ ﺳﺎﺩﻩ ﺍﯼ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﯾﮏ ﮐﺎﺳﻪ ﺑﺰﺭﮒ ﺳﻔﺎﻟﯽ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻣﯽ ﺷﺪ ﻭ ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺧﺎﮎ ﺭﻭﯼ ﮐﻞ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﯾﺨﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻧﺎﻡ ﺑﻘﺎﯾﺎﯼ ﺩﻭﻟﺖ ﺷﻬﺮﯼ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ۶۵ ﮐﻴﻠﻮﻣﺘﺮﯼ ﺷﻬﺮ ﺯﺍﺑﻞ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺳﻴﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﺳﺎﮐﻨﺎﻥ ﻓﻼﺕ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺣﺪﻭﺩ ۵ ﺗﺎ ۶ ﻫﺰﺍﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ .
ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺟﻤﺠﻤﻪ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﻮﺧﺘﻪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ ﺭﻭﯼ ﺁﻥ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
ﺩﺭ ﮐﺎﻭﺵ ﻫﺎﯼ ﺳﺎﻝ ۱۳۵۸ ﺍﺯ ﺷﻬﺮﺳﻮﺧﺘﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﯾﮏ ﭼﺸﻢ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪ. ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ٬ ﺭﻭﯼ ﺍﯾﻦ ﭼﺸﻢ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺭﯾﺰﺗﺮﯾﻦ ﻣﻮﯾﺮﮒ ﻫﺎﯼ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﺮﻩ ﭼﺸﻢ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻔﺘﻮﻝ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﺟﻨﺲ ﻁﻼ ﺑﻪ ﻗﻄﺮ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻧﻴﻢ ﻣﻴﻠﻴﻤﺘﺮ ﻁﺮﺍﺣﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺩﻭ ﺳﻮﺭﺍﺥ ﺩﺭ ﺩﻭ ﻁﺮﻑ ﺍﯾﻦ ﭼﺸﻢ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﻣﺤﻞ ﻋﺒﻮﺭ ﻧﺦ ﻫﺎﯾﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺭﻭﯼ ﺳﺮ ﺍﺳﮑﻠﺖ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﻪ ﻣﯽ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺷﻮﺍﻫﺪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﺱ ﻁﻮﻻﻧﯽ ﺍﯾﻦ ﭼﺸﻢ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﺣﺪﻗﻪ ﭼﺸﻢ ﺣﺎﮐﯽ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺣﻴﺎﺕ ﻭ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.
ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺟﺰﻭ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﮐﺎﻭﺵ ﻫﺎﯼ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﻟﻮﻟﻪ ﮐﺸﯽ ﺁبی ﭘﻴﺪﺍ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﯾﺰﯼ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﺷﻬﺮﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﯽ ﺍﺳﺖ .
ﻧﻤﺎﯾﯽ ﺍﺯ ﯾﮏ ﺍﺳﮑﻠﺖ ﮐﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﻅﺮﻭﻑ ﻏﺬﺍ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺩﻓﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺑﺎﺳﺘﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﻭﺳﻌﺖ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺭﺍ ۱۵۱ ﻫﮑﺘﺎﺭ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺯﺩﻩ ﺍﻧﺪ. ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﭘﻨﺞ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺳﺎﺳﯽ ﺍﺳﺖ٬ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ: ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ٬ ﺑﺨﺶ ؛ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ٬ ﺑﻨﺎﻫﺎﯼ ﯾﺎﺩﻣﺎﻧﯽ ﻭ ﮔﻮﺭﺳﺘﺎﻥ. ﻫﺸﺘﺎﺩ ﻫﮑﺘﺎﺭ ﺍﺯ ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺭﺍ ﺑﺨﺶ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ ﺗﺸﮑﻴﻞ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﻫﺎﯼ ﮐﺸﻒ ﺷﺪﻩ در ﺷﻬﺮ ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺒﺎﺭ ﻣﻮﺯﻩ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺩﺍﺧﻞ ﮐﺎﺭﺗﻦ "ﻣﺎﺩﺭﺑﺮﺩ ﮐﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮ ﻭ ﮐﺎﺭﺗﻦ ﺷﻴﺮﯾﻨﯽ" ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﯼ ﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ٬ ﺍﺷﻴﺎء ﺗﺎﺭﯾﺨﯽ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺯﯾﺮﺯﻣﻴﻦ ﻣﻮﺯﻩ ﻣﻠﯽ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪﯼ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﯼ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺎﺭﺗﻦ ﻫﺎﯼ ﺗﻠﻨﺒﺎﺭ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺍﺩ ﺷﻮﻳﻨﺪﻩ٬ ﺟﻌﺒﻪ ﺷﻴﺮﻳﻨﯽ٬ ﺩﺳﺘﻤﺎﻝ ﻛﺎﻏﺬﯼ٬ ﻛﻴﺴﻪ ﻫﺎﯼ ﻧﺎﻳﻠﻮﻧﯽ ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻭ ﺩﺭ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻧﻤﻨﺎﮎ ﻭ ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺎﺭﻳﮏ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﯼ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ .
برگرفته از کتاب اندرویدی خزاین باستان در کافه بازار
خیری اپس توسعه نرم افزارهای اندروید ﺳﻮﺧﺘﻪ ,ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ,ﺩﺍﺧﻞ ,ﺑﻮﺩﻩ ,ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ,ﺍﺳﮑﻠﺖ ,ﺳﻮﺧﺘﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ,ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺧﺒﺮﮔﺰﺍﺭﯼ ,ﻣﺪﯾﺮ ﭘﺎﯾﮕﺎﻩ ,ﺩﺍﺧﻞ ﺳﺮﺩﺍﺑﻪ ,ﺷ منبع
درباره این سایت